Bản dạ khúc bí ẩn của Chopin

Những Dạ khúc (Nocturnes) của Chopin - "nhà thơ của cây đàn Piano", thuộc vào số những sáng tác nổi bật nhất của tác giả và cả thế loại này.

Bản nhạc: Chopin - Nocturne Đô thứ Op.48 (Nocturne No. 13, Op. 48 in C Minor 1)

Biểu diễn: Arthur Rubinstein

Đó là tiếng những giọt nước trong đêm, cô quạnh và lạnh lẽo, rơi xuống chậm rãi từ mái hiên, hay là những mơ ước ngọt ngào ấm áp từ sâu thẳm tâm hồn dịu dàng và cao quý của người nhạc sỹ? Đó là những khát vọng tình yêu, những nỗi nhớ nhung bí ẩn được gieo vào lòng người, hay là những đau đớn tê tái được cố gắng vùi lấp bởi một lý trí mạnh mẽ và quả cảm?...

Thật ra, nếu những câu ở trên có thể được dùng để miêu tả một cách trọn vẹn Nocturne giọng Đô thứ Op.48, bản Dạ khúc phức tạp nhất của Frédéric Chopin (22/2/1810 - 17/10/1849)*, thì có lẽ sự tồn tại của ngôn ngữ âm nhạc trong đời sống tinh thần của con người là không cần thiết.

Âm nhạc của Chopin, như lời nhà âm nhạc học Aranovski từng viết, "đi sâu vào tâm lý một cách vô cùng tinh tế, với những sắc thái tế nhị nhất mà người nghệ sỹ khó khăn lắm mới thu nhận được, những rung động của tâm hồn mà không lời nói nào diễn đạt được. Các giai điệu tuôn chảy một cách tự nhiên, âm hình trong trẻo, những nét lướt như những chuỗi ngọc trai trên nền hòa âm mềm mại - tất cả thấm đượm vẻ đẹp trữ tình, được tình cảm con người sưởi ấm."

Những Dạ khúc (Nocturnes) của Chopin - "nhà thơ của cây đàn Piano", thuộc vào số những sáng tác nổi bật nhất của ông và chúng cũng là những tác phẩm nổi tiếng nhất của thế loại dạ khúc. Hình thức chung của những bản dạ khúc này là một phần phát triển kịch tính được xen giữa những chủ đề giai điệu mở đầu và kết thúc. Những giai điệu được hát, hát một cách thực sự trên cây đàn piano, đẹp, thơ mộng, trữ tình và tao nhã. Tính chất hát trong những dạ khúc Chopin vẫn được so sánh với trưng bel canto (hát đẹp) trong âm nhạc quyến rũ của Bellini (nhà soạn nhạc opera Ý nổi tiếng).

Và như nhà soạn nhạc kiêm nghệ sỹ piano vĩ đại Franz Liszt từng viết: "Chỉ duy nhất một thiên tài như Chopin mới đem lại cho thể loại dạ khúc tính chất nhạy cảm tinh tế và tình yêu mãnh liệt nồng cháy đến thế. Các dạ khúc thơ mộng của Chopin không chỉ hát lên những bài ca du dương lòng người với những hoài niệm thanh cao dịu ngọt, mà còn lay động đến tâm trí con người những nỗi day dứt hoang mang đến khó thở."

Không đặc biệt nổi tiếng như Nocturne Đô thăng thứ (được dùng trong bộ phim "The Pianist") nhưng Nocturne Đô thứ Op.48 được các nhà phê bình âm nhạc đánh giá là một trong những cảm xúc tuyệt vời và sâu sắc nhất mà Chopin từng đạt tới, một trong những dạ khúc dài nhất và kịch tính nhất. Nó cũng là một tác phẩm đặc biệt phức tạp về kỹ thuật, đạt đến hiệu quả khí nhạc tinh xảo và ấn tượng mạnh mẽ một cách bất thường.

Mang đặc trưng của một tác phẩm được viết ở giọng Đô thứ, đặc trưng anh hùng ca, quả cảm, gian truân, người ta nhận thấy ở trong nó một bi kịch nội tâm, sự chiến đấu giằng xé giữa tình yêu nồng ấm và nỗi tuyệt vọng đến lặng người. Vẻ ngoài ềm đềm thản nhiên không thể che giấu nổi nỗi đau u uất nghẹn ngào, và chính những giai điệu êm đềm ấy lại đột trở nên xáo động dồn dập, và để rồi, sụp đổ trong những âm hình nghiệt ngã...

^* Ngày sinh của Chopin thường được người ta ghi là 22/2 nhưng bản thân Chopin thì luôn đưa ra ngày sinh của ông là 1/3. Điều này đang làm giới âm nhạc có phần bối rối dịp kỷ niệm 200 năm ngày sinh của nhà soạn nhạc piano vĩ đại.